![](/media/lib/586/n-mennicapolska-6b42f722e8b21f395f1c55692b8c9553.jpg)
Mini sztabki złota
7 sierpnia 2024, 21:00Osobom, które nie są zaznajomione ze światem inwestycji w metale szlachetne, sztabki złota mogą kojarzyć się z filmowymi okazami wielkości cegieł, dumnie przechowywanych w wielkich bankowych sejfach. Na które oczywiście, ktoś planuje napad. Zaskakujący może być zatem dla wielu osób fakt, że na rynku inwestycji dostępne są również małe sztabki złota o wadze zaledwie 5 gramów czy 1 grama, a także mini sztabki złota, jeszcze lżejsze od wymienionych.
![](/media/lib/586/n-biomaterial-a251d19eacebf475a7be2f7ef1cb61d4.jpg)
Nowy biomateriał skutecznie regeneruje tkankę chrzęstną kolana
7 sierpnia 2024, 08:30Naukowcy z Northwestern University poinformowali na łamach PNAS o stworzeniu nowego materiału wysokiej jakości, który z powodzeniem zregenerował tkankę chrzęstną u dużych zwierząt. Jak mówią wynalazcy, materiał wygląda jak gumowata maź i składa się z sieci molekuł, które naśladują naturalne środowisko tkanki chrzęstnej. Podczas badań podawano go do stawu kolanowego zwierząt
![](/media/lib/586/n-keratyna-756c5b6fdf09b1e8602cfb11343c79ee.jpg)
Właściwości kreatyny – skąd czerpać i czym jest
6 sierpnia 2024, 18:36Sprawdź, skąd czerpać kreatynę w pożywieniu i jako suplement. Jak kreatyna wpływa na organizm – zestawienie suplementów i ich właściwości.
![](/media/lib/586/n-tunelowanie-0c6e1ba8155b6a9bf8776703abe17eec.jpg)
Nowe struktury w mózgu. Mikroglej tworzy rurki, za pomocą których oczyszcza i wspomaga neurony
6 sierpnia 2024, 10:21W przebiegu chorób Alzheimera czy Parkinsona w neuronach tworzą się splątki neurofibrynalne, patologiczne agregacje białek. Dotychczas sądzono, że komórki mikrogleju sprzątają splątki dopiero wówczas, gdy zostaną uwolnione z komórki po śmierci neuronu. Badania przeprowadzone przez naukowców z Instytutu Biologii Wieku im. Maxa Plancka wykazały, że mikroglej tworzy niewielkie rurki połączone z komórkami nerwowymi i za pomocą tych rurek usuwa splątki, zanim wyrządzą one neuronowi szkodę.
![](/media/lib/586/n-modeljezykowy-aca72c6009b298c985f0a631cdcc46d1.jpg)
Duże modele językowe – jak ChatGPT – mają lewicowe „poglądy”
5 sierpnia 2024, 11:00Większość dużych modeli językowych (LLM), systemów sztucznej inteligencji takich jak ChatGPT, wykazuje odchylenie w lewą stronę sceny politycznej, informuje David Rozado z nowozelandzkiej Politechniki w Otago. Uczony wykorzystał 11 testów orientacji politycznej do określenia „poglądów” 24 najbardziej rozwiniętych LLM, zarówno tych, o kodzie otwartym, jak i zamkniętym. Przebadał ChatGPT, rozwijany przez Metę Llama, google'owski Gemini, WizardLM Microsoftu, Grok Twittera czy Qwen Alibaby
![](/media/lib/586/n-cluny-83a11163d771af8a6e498290f3215ace.jpg)
Średniowieczna dieta. Jak przestrzegano zaleceń Kościoła po reformie kluniackiej?
2 sierpnia 2024, 09:52W średniowieczu religia odgrywała dużą rolę w różnych aspektach życia. Większość informacji na ten temat pochodzi z dokumentów, które w znacznej mierze opisują życie elit ówczesnych społeczeństw. Na szczęście współczesne metody badawcze pozwalają zarówno na zweryfikowanie tego co wiemy i wnioskujemy z dokumentów oraz zdobycie nowych informacji. Jedną z takich metod jest badanie izotopów w szkieletach zmarłych osób, co pozwala na przykład określić ich dietę.
![](/media/lib/586/n-jerkamieniolom-9efe5f095b53e7b2efdb42c6ffcefc1c.jpg)
Kamieniołom świadectwem projektów budowlanych sprzed zniszczenia Jerozolimy przez Rzymian
1 sierpnia 2024, 10:12W Har Hotzvim, przemysłowej dzielnicy Jerozolimy, odkryto jeden z największych kamieniołomów jakie kiedykolwiek znaleziono w tym mieście. Kopalnia, datowana na koniec okresu Drugiej Świątyni, pokazuje, jak intensywne prace budowlane toczyły się w Jerozolimie przed jej zniszczeniem przez Rzymian. Największą zaś niespodzianką było znalezienie rytualnych kamiennych naczyń.
![](/media/lib/586/n-dzosera-6f0f38c9ee7b254dea561d8c18b19f7d.jpg)
Piramida Dżosera mogła powstać za pomocą hydraulicznej windy
31 lipca 2024, 15:26Piramida schodkowa Dżosera to najstarsza z egipskich piramid i pierwsza monumentalna budowa starożytnego Egiptu. Powstała około 4700 lat temu w czasach III Dynastii. Nie dysponujemy oryginalnymi planami czy instrukcjami dotyczącymi budowy piramid, dlatego naukowcy próbują rekonstruować ten proces. Z dotychczasowych badań wynika, że podczas budowy używano drewnianych ramp i sań. Teraz grupa naukowców i ekspertów z Université Grenoble Alpes, Sicame Group, Uniwersytetu w Orleanie twierdzi, że piramida Dżosera mogła powstać za pomocą... windy hydraulicznej.
![](/media/lib/585/n-skarbbraz-d8ee470e1319c920a9a7b20a6e9fe78f.jpg)
Podstawy współczesnej ekonomii pojawiły się już 3500 lat temu?
30 lipca 2024, 10:11Czy ludzie zawsze sprzedawali i kupowali rzeczy?, zastanawiają się Nicola Ialongo z Uniwersytetu w Aarhus oraz Giancarlo Lago z Uniwersytetu w Bolonii. Uczeni, na podstawie analizy przedmiotów z epoki brązu doszli do wniosku, że w Europie podstawy współczesnej gospodarki narodziły się 3500 lat temu. Na podstawie dużej liczby (23 711) metalowych przedmiotów z Europy północnej i południowej, uznaliśmy fragmenty metalu za środki wymiany (pieniądze), wykorzystaliśmy je do analizy wzorców konsumpcji i zauważyliśmy, że od około 1500 roku p.n.e. masa takich przedmiotów podlega rozkładowi logarytmicznie normalnemu, stwierdzają naukowcy.
![](/media/lib/585/n-opady-aa9509f31af56fd80e27ff2957823a17.jpg)
Już od 100 lat globalne ocieplenie zmienia wzorce opadów
29 lipca 2024, 08:51W miarę postępującego globalnego ocieplenia coraz cieplejsza atmosfera jest w stanie przechowywać coraz więcej wody, zatem opady mogą być bardziej obfite. To zaś przyczynia się do coraz większej zmienności opadów, zjawiska, które łatwiej przewidzieć niż obserwować. Naukowcy z Chin i Wielkiej Brytanii przeanalizowali globalne dane dotyczące opadów i wykazali, że zmienność opadów można wykryć już w danych sprzed 100 lat. Trend ten, najbardziej widoczny w Europie, Australii i na wschodzie Ameryki Północnej, będzie coraz silniejszy, co będzie stanowiło wyzwanie dla mieszkających tam ludzi.